دکتر کاظم زنده‌دل
دانشیار مرکز تحقیقات سرطان انستیتوکانسر، دانشگاه علوم پزشکی تهران
بسیار شنیده‌ایم اگر کسی به بیماری سرطان مبتلا شود، اطرافیان بیمار و حتی گاهی پزشکان ترجیح می‌دهند حقیقت را به او نگویند. متأسفانه این رفتار به بیماری و مشکلات آن دامن می‌زند. و باعث می‌شود که بیمار و اطرافیان بجای روبرو شدن با حقیقت بیماری و برنامه‌ریزی مناسب برای مدیریت شرایط پیش آمده، از آن بگریزند و حتی برای کسب اطلاعات لازم در مورد بیماری خود کوتاهی کنند.
بی‌اطلاعی مردم از علل سرطان، آمارهای آن و، روش‌های درمانی و نتایج درمان، زمینه‌ساز ترویج خرافات و تشدید مشکلات جامعه و بیماران است.
لازم است محیط‌های کاری، مدارس، انجمن‌ها، بخش‌های دولتی و خصوصی، سازمان‌های مردم نهاد، و غیره اقدامات مؤثری در راستای اطلاع‌رسانی انجام بدهند تا اطلاعات جامعه در مورد سرطان افزایش یابد؛ دیدگاه‌ها اصلاح شود و بیماران و خانواده‌های آن‌ها از حمایت‌های لازم برخوردار شوند. برای این کار باید از تمام ابزارها و روش‌های متنوع استفاده کنیم. به عنوان مثال برگزاری مسابقات هنری مانند تآتر در مدارس با مضمون آگاهی بخشی نسبت به سرطان با همکاری آموزگاران، دانش آموزان و والدین.
برگزاری کمپین‌ها و انتشار اطلاعات صحیح از سوی مسئولان و صاحب‌نظران هم باعث می‌شود از خرافه‌ها و برداشت‌های غلط فاصله بگیریم. به این ترتیب همه مردم با سرطان و علائم آن آشنا خواهند شد و از واژه سرطان، وحشت نخواهند کرد؛ در نتیجه افراد در صورت ابتلا به سرطان، در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک خود مراجعه خواهند کرد. نباید بجای خود بیمار، دیگران تصمیم بگیرند. بیماران با اطلاع از بیماری خود، می‌توانند کمک زیادی به روند درمان کنند و در نتایج درمان تأثیر بگذارند.
اغلب دوستان و اقوام می‌خواهند به بیمار و خانواده او کمک کنند، اما روش آن را نمی‌دانند و گاه با تصورات نادرست از بیمار مبتلا به سرطان فاصله می‌گیرند. در حالی که گاهی کمک‌ها و حمایت‌هایی که دوستان بیمار می‌توانند انجام بدهند از پزشک بر نمی‌آید.
هم باید بیماران در مورد بیماری خود با اطرافیان و دوستان خود صحبت کنند و هم دوستان و آشنایان تلاش کنند در زمان بیماری به کمک بیمار بیاند و در زمانی که او به محبت و کمک نیاز دارد، او را تنها نگذارند.
اطلاعات خانواده‌های بیماران هم باید افزایش یابد. گاهی ممکن است بیماری منشاء ژنتیکی داشته باشد و در خانواده تکرار شود. هر چند همیشه این‌طور نیست و این عوامل خطر مشترک (مثل مصرف سیگار) است که باعث تکرار بیماری در یک خانواده می‌شود، نه عامل وراثت. اگر کسی از اقوام و نزدیکان ما این بیماری را دارد به دور از ترحم و به عنوان وظیفه اجتماعی به او کمک کنیم. یک عیادت ساده، رفع مشکلات روزمره بیماران، همراهی بیمار در مسیر درمان، تأمین منابع مالی، کمک به خانواده بیمار و موارد خلاقانه، بهانه‌های خوبی برای کمک به بیماران و خانواده‌های آن‌هاست.
در همه حالشان و احترام بیماران را رعایت کنیم و با درک شرایط خاص این بیماری فرصت‌های مختلفی را برای کمک به آنان ایجاد کنیم. برای این کار بهتر است اطلاعاتمان را افزایش بدهیم و از روی بی‌اطلاعی در مورد بیماری و عوارض آن قضاوت نکنیم.
این سکوت سنگین را بشکنیم و مسئولان دولتی، انجمن‌ها، سازمان‌های مردم نهاد، کارفرمایان، شهرداری‌ها، صداوسیما، وغیره، همه و همه باید برای طرد خرافات و برداشت‌های غلط تلاش کنند و بستری را فراهم سازند که مردم به اطلاعات درست دسترسی داشته باشند. مردم را به آگاهی دعوت کنیم، حتی گاهی در تعطیلات نوروز هم وقتی را به این اختصاص بدهیم که اطلاعات صحیح را از سایت‌ها و منابع معتبر کسب کنیم و حتی در میهمانی‌هایمان در مورد آن صحبت کنیم. سایت و کانال خیریه شمس در این راه همراه شماست