دکتر فرح فرزانه
متخصص زنان و فوق تخصص سرطان زنان
مهمترین عامل سرطان دهانه رحم ویروس پاپیلومای انسانی است که بطور چشمگیری با رفتارهای مناسب زناشویی، بهداشتی و اجتماعی قابل پیشگیری است.
ویروس پاپیلومای انسانی (ویروس اچ پی وی) عامل اصلی سرطان دهانه رحم، و یکی از عوامل مهم سرطان مقعد، مجرای ادراری- تناسلی در آقایان و حنجره در هر دوجنس است. یکی از مهمترین راه های انتقال این ویروس و ایجاد سرطان رابطه جنسی با بیش از یک نفر است. برای مقابله با این ویروس و سرطان های ناشی از آن، باید تغییر رفتار، آموزش و تزریق واکسن را جدی گرفت.
دکتر فرح فرزانه، درباره ویروس پاپیلومای انسانی یا اچ پی وی که سلامت زنان را تهدید می کند و عامل چند سرطان است، گفت: اچ پی وی یک ویروس شناخته شده است. این ویروس مخصوص انسان است. راه‌های انتقال این ویروس مختلف است و معمولاً از طریق تماس پوست با پوست، تماس مخاط با پوست، تماس پوست با مخاط منتقل می شود. در تماس پوست یک نفر با پوست فرد دیگر، حتما باید اصطکاک پوستی وجود داشته باشد تا ویروس اچ پی وی منتقل شود. برای انتقال این ویروس نیاز به رابطه جنسی کامل نیست و علاوه بر آن، افرادی هم که هنگام مقاربت از کاندوم استفاده می کنند، اگر چه تا حدی محافظت می کند، ولی صد در صد نمی‌تواند مانع انتقال این ویروس شود. آنتی‌بیوتیکی که این ویروس با آن کشته شود، وجود ندارد اما خود ویروس در بدن افرادی که سطح ایمنی خوبی داشته باشند (بخصوص در افراد جوان)، طی دو سال به مرور محو میشود. این ویروس در بین افراد زیر ۲۰ سال شیوع زیادی دارد ولی خوشبختانه خیلی زود از بین می‌رود و بررسی وجود اچ پی وی در بدن و مخاط در سنین زیر ۲۵ سال را توصیه نمیکنیم. این ویروس به راحتی منتقل میشود، خیلی شایع است و متأسفانه هنوز روشی برای از بین بردن آن پس از ورود به بدن نداریم.
دکتر فرزانه در ادامه گفت: هر فردی که اچ پی وی مثبت باشد (یعنی ویروس وارد بدنش شده بود)، لزوما دچار سرطان نمی شود ولی اگر اچ پی وی در بدن بماند و مقاوم شود، ممکن است با احتمال کمی تبدیل به سرطان شود. راه‌های پیشگیری شناخته شده آن، می تواند ۹۵ درصد جامعه را مصون کند. نخستین راه پیشگیری آن این است که رابطه جنسی برای دختران، بعد از ۱۶ سالگی باشد و نه قبل از آن. دوم اینکه ارتباط جنسی منحصر به «دو نفر» باشد چون به محض اینکه نفر سومی وارد شود، ویروس فعال میشود. سومین عاملی که باعث مقاوم شدن این ویروس در بدن میشود، سیگار و قلیان است. در بعضی گزارش‌ها، سیگار و قلیان حتی تا ۱۴ برابر ویروس را مقاوم تر می کنند.
چهارمین عامل موثر، سطح ایمنی بدن است.
دکتر فرزانه در مورد راه های پیشگیری از اچ پی وی افزود: راه اصلی پیشگیری اولیه، تغییر رفتار است. باید در سطح مدارس و دانشگاه‌ها به نوجوانان و جوانان آموزش های لازم داده شود. همچنین آگاهی های لازم به والدین داده شود. راه دوم، واکسن است. اگر فقط زنان یا فقط مردان واکسن زده باشند، گروه دیگر هم از بیماری مصون می مانند.