از غذاهای کبابی بپرهیزید!
دکتر الهام محبی
دکتر آرش اعتمادی از پژوهشگران برجسته حوزه سرطان در انستیتو تحقیقات سرطان ایالات‌متحده است. یکی از مقالات تأثیرگذار او که سال ۱۳۹۴ در مجله بین‌المللی سرطان (International Journal of Cancer) منتشر شد، به بررسی ارتباط هیدروکربنهای حلقوی ناشی از سوخت ناقص زغال، چوب و هر نوع سوختی با سرطان‌زایی اختصاص داشت. در این مطالعه ۱۱۱ زن غیر سیگاری از مطالعه بزرگ هم‌گروهی استان گلستان برای تغییرات ژنی DNA (شامل DNA adduct و برخی پلیمورفیسمها) ارزیابی شد. نتایج حاصل از این مطالعه سطح بالای تغییرات ژنی مرتبط با ایجاد سرطان را در آن‌ها نشان داد. این تغییرات ژنی که در مکانیسم ترمیم هسته سلول نقش دارند مانع از ترمیم هسته شده و خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد، سرطانهای تأییدشده مرتبط با این مواد شامل سرطان مری و سرطان ریه بود. در مطالعات متنوعی منشأ این هیدروکربنهای حلقوی به سبک آشپزی و نوع اجاقهای مورداستفاده، در مناطق مختلف نسبت داده‌شده است؛ استفاده زیاد از غذاهای کبابی که مستقیماً با زغال یا چوب و هر نوع سوخت ناقص طبخ میشوند، سرطان‌زا هستند. همچنین تنورها و اجاقهای زغالی در آشپزخانه و محیطهای بسته به‌واسطه تولید این هیدروکربنهای حلقوی سرطان‌زا محسوب میشوند.
دود و بوی کباب خیلی اشتها برانگیز است، اما همین دودها و سوختگی‌های روی گوشت کبابی ضمن خوشمزگی می‌توانند سرطان‌زا باشند.
منبع:
Etemadi A, Islami F, Phillips DH, et al. Variation in PAH‐related DNA adduct levels among non‐smokers: The role of multiple genetic polymorphisms and nucleotide excision repair phenotype. International journal of cancer. 2013;132(12):2738-2747.
دکتر آرش اعتمادی، پزشک و متخصص اپیدمیولوژی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و دارای پسادکتری از بخش اپیدمیولوژی سرطان و ژنتیک از انستیتو ملی تحقیقات سرطان ایالات‌متحده آمریکا، در حال حاضر یکی از دانشمندان آن انستیتو است که در زمینه تحقیقات مولکولی سرطان و در حوزه پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان به‌ویژه بررسی محصولات دخانی فعالیت دارد.
شیرینکنندههای مصنوعی: بدون شکر اما به چه قیمتی؟!
شیرینکنندههای مصنوعی به طیفی از ترکیباتی گفته میشود که به‌عنوان افزودنی به نوشیدنیها و غذاها به‌عنوان جایگزین شکر اضافه میشوند. اولین شیرین‌کننده مصنوعی، ساخارین، در جریان جنگ جهانی دوم به‌واسطه کمبود شکر وارد بازار شد اما به‌تدریج استفاده از شیرینکنندههای موسوم به کم‌کالری (مانند ساخارین، آسپارتام و سیکلامیت) در بین مردم رواج پیدا کرد. با رواج استفاده از شیرینکنندههای مصنوعی محققان به بررسی عوارض سلامتی آن‌ها پرداختند و شواهدی از افزایش خطر ابتلا به سرطان نیز حاصل شد، اما به علت اینکه این مطالعات اغلب روی حیوانات انجام‌شده بود، نتیجهگیری قطعی در مورد ابتلا به سرطان در انسان موردتردید بود تا اینکه محققان کالج سلطنتی لندن در سال ۱۳۹۴ با انجام مطالعهای مروری و تجمیع نتایج مطالعات انجام‌شده در انسان نشان دادند که بین مصرف شیرینکنندههای مصنوعی و سرطان رابطه وجود دارد و مصرف طولانی‌مدت و زیاد این مواد خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد. گرچه محققان این مطالعه به محدودیت‌های مطالعات موجود اشاره کرده و پیشنهاد میکنند مطالعات وسیعتر و دقیق‌تری برای نتیجهگیری صریح و دقیق‌تر طراحی و اجرا شود.
منبع:
Mishra A, Ahmed K, Froghi S, Dasgupta P. Systematic review of the relationship between artificial sweetener consumption and cancer in humans: analysis of 599,741 participants. International journal of clinical practice. 2015;69(12):1418-1426.