مصرف تریاک، خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می دهد.
سرطان مثانه شایعترین سرطان دستگاه اداری تناسلی در ایران و همچنین چهارمین سرطان شایع در مردان ایرانی است. عوامل خطر سرطان مثانه متنوع و برخی ناشناخته اند. مانند سایر سرطان ها عوامل محیطی و رفتاری فرد می تواند نقش مهمی در ابتلا به سرطان مثانه داشته باشد. مصرف تریاک به‌طور منظم (حداقل هفته‌ای یک‌بار به مدت شش ماه) از عوامل خطر ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند سرطان حنجره، ریه، معده و مری شناخته‌شده است. ایران به علت داشتن مرز مشترک با افغانستان بزرگ‌ترین تولیدکننده تریاک جهان و همچنین قرار گرفتن در مسیر ترانزیت مواد مخدر، از آسیب های اجتماعی و سلامتی مصرف این مواد در امان نبوده است.
بر اساس آخرین آمار منتشر شده بیش از یک‌میلیون نفر در ایران مواد مخدر مصرف می کنند. لذا، ایران به‌عنوان یکی از کشورهای دارای مصرف بالای مواد مخدر شناخته شده است و لزوم بررسی مصرف این مواد بر سلامتی همواره از دغدغه های محققان ایرانی بوده است.
دکتر علی اکبر حق‌دوست یکی از محققان سرشناس ایرانی است که در زمینهٔ بررسی اثرات سلامتی مواد مخدر به‌ویژه تریاک مطالعاتی را انجام داده است. از مطالعات ایشان میتوان به بررسی اثر مصرف تریاک و رابطه آن با خطر ابتلا به سرطان مثانه اشاره کرد. در این مطالعه مورد شاهدی در شیراز با حضور 198 بیمار مبتلا به سرطان مثانه و مقایسه آن‌ها با 396 فرد سالم نشان داده شد که مصرف تریاک خطر ابتلا به سرطان مثانه را در مصرف‌کنندگان تا چهار برابر افزایش می دهد. همچنین، برای افرادی که به مقدار زیاد از تریاک استفاده میکردند این خطر تا پنج برابر افزایش می یافت. بنابراین، با در نظر گرفتن نتایج این مطالعه مصرف تریاک به‌عنوان عامل خطر مهم در ایجاد سرطان مثانه محسوب می شود.
تریاک به‌تنهایی به دلیل داشتن مواد آلکالوییدی، سرطان زاست. از طرف دیگر روش مصرف تریاک یعنی استفاده از روش سوزاندن آن به‌واسطه استفاده از زغال نیز بر سرطان‌زا بودن این ماده می‌افزاید.
منبع:
Akbari M, Naghibzadeh Tahami A, Khanjani N, Baneshi MR, Kamali E, Hesampour M, et al. Opium as a risk factor for bladder cancer: a population-based case-control study in Iran. 2015.
دکتر علی اکبر حق‌دوست
دکتر علی اکبر حق‌دوست استاد دپارتمان آمار و اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، بعد از اتمام تحصیلات پزشکي در دانشکده بهداشت لندن موفق به اخذ فوق‌لیسانس آمار و دکترا در رشته اپيدميولوژي شد، وی با حفظ موقعيت علمي به‌عنوان مدرس افتخاري در آن دانشکده به ایران بازگشت. سوابق اجرایی ایشان شامل معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت، رئیس مرکز کاکرین ایران، سرپرست رصدخانه اطلاعات نظام سلامت وزارت بهداشت، رئیس دانشگاه علوم پزشکی کرمان، مشاور وزیر بهداشت و عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی کشور شود. زمینه تحقیقاتی این محقق، بررسی وضعیت مصرف مواد غیرقانونی و ارتباط آن با مصرف بیماریهای عفونی مانند HIV/AIDS و همچنین بروز بیماریهای مزمن (مانند سرطان به‌ویژه سرطانهای دستگاه گوارش و مثانه) است.