صبا نرمچشم، دانشجوی دکترای تغذیه دانشکده علوم تغذیه و رژیمشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران
غده تیروئید که در جلوی گردن و زیر حنجره قرار دارد، هورمونهایی تولید میکند که بر عملکرد تمامی سلولهای بدن اثر گذارند. غده تیروئید ممکن است دچار کمکاری، پرکاری یا سرطان شود. یکی از راههای درمانی در پرکاری و برخی سرطانهای تیروئید، درمان با یُد رادیواکتیو یا یُد درمانی است.
سرطان تیروئید جزو سرطانهای نادر است که حدود دو درصد از انواع سرطانها را شامل میشود و در 25 سال گذشته بروز آن دو برابر شده است. این بیماری بیشتر در خانمها دیده میشود و میتواند در هر سنی رخ دهد ولی دوسوم بیماران تشخیص دادهشده در محدوده سنی 20 تا 55 سال هستند. خوشبختانه بسیاری از افراد مبتلا، بهخوبی درمان میشوند. زیرا این سرطان معمولاً زود تشخیص دادهشده و تحت درمان قرار میگیرد. علائم شایع این بیماری عبارتاند از وجود یک غده در گردن که ممکن است دردناک باشد، درد در ناحیهی گردن که تا گوشها هم حس میشود، وجود مشکل در زمان بلعیدن یا نفس کشیدن، صدای دورگه یا گوشخراش.
درمان سرطان تیروئید از طریق عمل جراحی و یا در برخی موارد از طریق یُد رادیواکتیو انجام میشود. در مواردی نادر نیز شیمیدرمانی و یا پرتودرمانی بهکار میرود. (روش درمانی انتخابشده توسط پزشک به سن بیمار، نوع سرطان تیروئید و همچنین مرحله سرطان فرد بستگی دارد. منظور از مرحله سرطان این است که بیماری تا چه اندازه شدید است و توده سرطانی تا چه حد گسترش پیدا کرده است).
یُد رادیواکتیو به شکل قرص و یا مایع به بیمار داده میشود، سپس یُد رادیواکتیو وارد جریان خون شده و توسط سلولهای فعال در غده تیروئید جذبشده و آنها را تخریب میکند. یُد یکی از مواد مغذی موردنیاز بدن است اما افرادی که کاندیدای یُد درمانی هستند، بهمنظور کارایی بیشتر حدود یک تا دو هفته قبل از این درمان، بایستی رژیم غذایی با میزان یُد پایین (کمتر از 50 میکروگرم در روز) داشته باشند.
مواد غذایی غیرمجاز
از مصرف نمک دریایی، نمک یُددار و جایگزینهای نمکدار بایستی بهشدت خودداری شود. بهجای آن، میتوان از نمک بدون یُد بهعنوان جایگزین استفاده کرد. از مصرف تمام انواع ماهی و غذاهای دریایی بایستی خودداری کرد. همچنین استفاده از انواع جلبکهای دریایی یا پودر آنها یا محصولاتی که حاوی آگار و کاراژنین باشند نیز ممنوع است. مصرف گوشتهای فرآوری شده مثل ژامبون نیز باید محدود شود.
مخلوط مولتیویتامین و مواد معدنی حاوی نمک نباید مصرف شوند.
محصولات لبنی همچون شیر، ماست، خامه، کره، بستنی، آیسمیلک، خامهترش، خامه زدهشده، پنیر کاتج یا محلی، میلکشیک، شدیداً منع مصرف دارند. همچنین شکلات شیری بهدلیل محتوای لبنی خود نباید مصرف شود.
ملاس نباید مصرف شود(مصرف ملاس بدون گوگرد مانعی ندارد).
از مصرف فستفودها و غذاهای رستورانی باید خودداری شود به این دلیل که نوع نمک و طعمدهندههای مصرفی آنها برای مشتری معلوم نیست.
محصولات نانوایی و قنادی مانند کیک، کلوچه، کیک پای، دونات، بیسکویت و خمیرها به دلیل اینکه احتمالاً با خمیرمایه حاوی یُد آماده میشوند، نباید مصرف شوند.
تخممرغ کامل و زرده تخممرغ منع مصرف دارند. همچنین غذاهایی که در آنها از تخممرغ کامل استفادهشده است نباید مصرف شوند.
بهطورکلی محصولات سویا مانند سس سویا، شیر سویا و توفو بهتر است مصرف نشود. سویا یُد زیادی ندارد ولی برخی تحقیقات حیوانی نشان داده است که مصرف این محصولات میتواند با جذب یُد رادیواکتیو توسط غده تیروئید تداخل کند.
از مصرف مکملهای گیاهی اجتناب کنید زیرا معلوم نیست در آنها یُد وجود دارد یا نه.
*برای آگاهی از وجود موادی مانند آگار و کاراژنین میتوانید برچسب غذایی محصولات را مطالعه کنید.
مواد غذایی مجاز
- سفیده تخممرغ، مرغ و گوشت تازهی عاری از هرگونه افزودنی
- اکثر میوه و سبزیجات یخزده و تازه که حاوی هیچگونه سدیم نیستند
- سبزیجات بخارپز شده بدون نمک و خام
- نانهای خانگی بدون نمک یُددار
- مغز دانههای بینمک، قهوه (بدون شیر) و چای، ذرت بو داده بدون نمک، مربا، ژله، شکر، برنج و نوشیدنیهایی مانند لیموناد و آبمیوه طبیعی
اطلاعات ارائهشده در این مقاله صرفاً جنبهی آموزشی دارد و بیماران پیش از شروع هرگونه برنامه رژیمی لازم است با پزشک خود مشورت کنند.
1 دیدگاه. Leave new
گوشت بوقلمون برای رژیم ید درمانی میشه مصرف کرد.؟