دکتر مهتاب وثیق
جراح عمومی و فلوشیپ جراحی پستان
سرطان پستان شایعترین سرطان در میان خانمهاست و از هر هفت خانم، یک نفر در طول زندگی خود به این بیماری مبتلا میشود. فاکتورهای متعددی میتواند در بروز این بیماری در یک فرد مؤثر باشد از جمله: عوامل ژنتیکی و خانوادگی، شیوه زندگی، تعداد بارداریها و شیردهی, عدم بارداری یا بارداری بعد از ۳۰ سالگی.
بعضی از این عوامل غیر قابل تغییر هستند، ولی با تغذیۀ مناسب پرهیز از سیگار و الکل و ورزش میتوانیم احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهیم. یکی از وظایف اصلی پزشکان اطلاعرسانی و آموزش زنان جامعه جهت شناسایی به موقع بیماری است. خوشبختانه کمپین صورتی به کمک پزشکان حاذق در این زمینه و مساعدت داوطلبانه افراد دلسوز و جمعی از بهبودیافتگان مؤسسۀ شمس (شناخت و مهار سرطان) گامهای مؤثری جهت نیل به این هدف برداشتهاند.
سرطان پستان اگر در مراحل اولیه شناسایی شود میتواند پیشآگاهی بسیار بهتری نسبت به مراحل پیشرفته داشته باشد. مهم است که تمام افراد نسبت به نشانههای آن آگاه باشند و به محض بروز مشکل به جراح مراجعه کنند. حتی بهتر است که هر خانمی که سابقه فامیلی ندارد از ۴۰ سالگی تحت نظر یک جراح قرار بگیرد و اگر سابقه خانوادگی در اقوام درجه یک یا دو دارد زودتر مراجعه کند. از نشانههای این بیماری میتوانیم به لمس توده توسط بیمار یا غیرقرینگی پستانها، دیسچارژ نیپل، تغییرات پوست به صورت پوست پرتقالی، تورفتگی نوک سینه، احساس توده زیر بغل، درد و در مراحل پیشرفته زخم روی پستان اشاره کنیم. از روشهای تصویربرداری مختلفی بر اساس صلاحدید پزشک برای شناسایی ضایعات استفاده میکنیم و در نهایت تشخیص قطعی از طریق بیوپسی بهدست می آید. تشخیص بیماری در مراحل یک و دو، با درمانهای ترکیبی موجود (جراحی, شیمی درمانی, پرتودرمانی و هورموندرمانی)، تا ۸۸% علاج قطعی خواهد داشت. در مواردیکه ضایعه پیشرفتهتر باشد از درمانهای قویتری نیز ناگزیریم استفاده کنیم و نتایج بهبود کامل نیز کمتر خواهد بود. تنها زمانی که بیمار دیر مراجعه کند و بیماری متاستازهای وسیع داشته باشد درمان نگهدارنده کاربرد دارد و بیماری قابل حذف نخواهد بود. درمان جراحی امروزه بر پایۀ حفظ پستان است مگر در ضایعات بزرگ و موارد خاص ممنوعیت حفظ پستان.
توضیحات فوق اهمیت آگاهسازی کل جامعه برای پیگیری و شناخت و درمان به موقع این بیماری را واضح میکند. اقدامی که کمپین صورتی و بعضی دیگر از دلسوزان در جامعه آغاز کردهاند ولی به حمایت همه ما برای توسعه فعالیت خود نیاز دارند. به امید روزی که شاهد فرد بیماری نباشیم که به علت ترس یا انکار بیماری یا اعتقادات غلط بسیار دیر برای درمان مراجعه کند و دیگر زمان طلایی مقابله با بیماری را از دست نداده باشیم.
من نیز امسال شانس همکاری با این بزرگوارن را داشتم. بسیار خوشحال شدم که فرصت آموزش در اختیار من گذاشته شد تا در جمعی دوستانه با گروهی از دانشجویان دانشکده بیوتکنولوژی دانشگاه تهران آشنا شوم و با جلسهای کوتاه آنها را نسبت به اهمیت این بیماری آشنا کنم تا سفیرانی برای اشاعه شناخت این بیماری در جامعه باشند. در پایان جلسه نیز تمام شرکتکنندگان به صورت داوطلبانه معاینه شدند و اقدامات اضافی در صورت نیاز برایشان درخواست شد و فرمی در اختیارشان قرار داده شد تا بتوانند برای پیگیری از آن فرم، به عنوان پرونده اولیه خود در بیمارستان امام(ره) استفاده کنند و وارد سیستم درمانی آن مرکز شوند.
