پرسش و پاسخ های سرطان دهانه رحم

دکتر آذین نحوی جو،

دکتر کاظم زنده دل

اعضای هیات علمی مرکز تحقیقات سرطان انستیتو کانسر ایران

 سرطان دهانه رحم چیست و چه خصوصیاتی دارد؟

سرطان دهانه رحم یکی از شایع ترین سرطان های دستگاه تناسلی خانمهاست که علت ایجاد آن شناخته شده است و روش پیشگیری آن مشخص است. در این نوع سرطان بافت قسمت ورودی رحم دچار تغییرات بدخیمی شده و تبدیل به توده وی بدخیم می شود که اگر به موقع برداشته نشود، بزرگ شده و به بقیه قسمتهای بدن منتشر می شود. شکل زیر بخش های مختلف و اناتومی دستگاه تناسلی خانمها و محل ایجاد سرطان دهانه رحم را نشان می دهد. بافتی که روی دهانه رحم را می پوشاند دارای سلولهای سنگفرشی است که در صورت سرطانی شدن دچار تغییراتی که برگشت ناپذیر می شود که درمان آن، جراحی است.

سوال پاسخ
آمار سرطان دهانه رحم در دنیا و ایران به چه صورت است؟ آمار سرطان دهانه رحم در کشورهای در حال توسعه بخصوص کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی بالاتر از سایر کشورهاست. در کشورهای غربی هم قبلا آمار این سرطان بالا بود که با انجام غربالگری کاهش قابل ملاحظه ای پیدا کرده است.. بر اساس اخرین آمار، در سال ۱۳۹۶ تعداد ۹۱۵ نفر درایران به سرطان دهانه رحم مبتلا شدند و ۴۶۷ نفر به دلیل این بیماری فوت کردند. در مقایسه با سایر کشورها، در کشور ما و سایر کشورهای مسلمان که بی بندو باری در آنها کم است، آمار بروز سرطان دهانه رحم بسیار پایین است.
روش های انتقال HPV و سرایت آن بین مردم چگونه است؟ مهمترین راه انتقال آن از طریق ارتباط جنسی است. البته گزارش هایی وجود دارد که این ویروس می تواند  از طریق تماس پوستی نیز انتقال یابد. در موارد نادر از مادر به فرزند هم منتقل شده است.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت HPV هستند؟ ویروس اچ پی وی مسری است. ۸۰% افراد در طول زندگی خود به ویروس مبتلا می شوند اما خوشبختانه به سرعت از آلودگی پاک می شوند. هم مردان و هم زنان می توانند ناقل این عفونت باشند. افراد معمولا بعد از روابط جنسی به این عفونت مبتلا می شوند. هر چقدر تعداد شریک جنسی بیشتر باشد، خطر ایجاد عفونت افزایش می یابد.
آیا مردان هم به عفونت اچ پی وی و بیماری های آن مبتلا می شوند؟ بلی  مردان نیز به این عفونت مبتلا می شوند و ممکن است به سرطان های مرتبط با این ویروس نظیر سرطان های سرو گردن، آلت تناسلی و مقعد مبتلا شوند. مردان می توانند ناقل این ویروس باشند و در صورت آلوده بودن به این ویروس، زنان را مبتلا کنند.
واکسن HPV چیست؟ دو نوع واکسن به نام های گاردزیل و سرواریکس وجود دارد. واکسن سرواریکس دو نوع ویروس شماره ۱۶ و ۱۸ را پوشش می دهند که عامل ۷۰درصد از سرطان های دهانه رحم هستند اما واکسن گاردازیل چهار نوع ویروس شماره  ۱۶، ۱۸، ۱۱و ۶ را پوشش می دهد که دو نوع ویروس شماره ۶ و ۱۱ می توانند زگیل های تناسلی را هم پیشگیری کنند. این واکسن ها در سه دوره تزریق می شوند. هر چند که واکسن گاردازیل به صورت دو دوره ای هم تجویز شده است.
آیا باید برای انجام واکسیناسیون اقدام کنیم؟ خانم های متاهل و خانم هایی که قبلا فعالیت جنسی داشته اند نباید واکسنHPV بزنند. این واکسن معمولا در کشورهای غربی در مدارس تجویز می شود. این واکسن باید قبل از شروع اولین فعالیت جنسی استفاده شود. در صورتی که قبلا فرد به این عفونت مبتلا شده باشد تجویز واکسن هیچ سودی ندارد.
قیمت سه دوره واکسن در ایران خیلی زیاد است و مبلغ آن برای هر نفر حدود ۱۲۰۰٫۰۰۰ تومان است. فعلا به دلیل قیمت بسیار بالای واکسن امکان اجرای برنامه واکسیناسیون ملی برای مردم کشور ما فراهم نیست.
علت ایجاد سرطان دهانه رحم چیست؟ مهمترین عوامل خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم، عبارتند از: ابتلا به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی و سایر عفونتهای ناحیه تناسلی، سن پایین شروع فعالیت جنسی، شرکای جنسی متعدد، حاملگی در سنین پایین(قبل از ۲۰ سالگی)، ضعف اقتصادی استعمال دخانیات  (سیگار و قلیان)  و مصرف کم میوه و سبزی است.
روش های غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم کدامند؟ پر استفاده ترین روش غربالگری سرطان دهانه رحم، روش پاپ اسمیر است. روشی که در آن سلول های دهانه رحم با کمک یک برس کوچک جمع آوری شده و در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد. آزمایش HPV DNA روش دیگری است که در آزمایشگاه انجام می شود و برای بررسی DNA آلوده به ویروس HPV استفاده می شود. اگر در زمان آزمون پاپ اسمیر از نمونه گرفته شده برای انجام هر دو آزمون استفاده شود، به آن PAP/HVP cotest گفته می شود.
دیگر روش های غربالگری نیز وجود دارد، مانند مشاهده مستقیم دهانه رحم که با توجه به دقت پایین در تشخیص ضایعات غیر طبیعی دهانه رحم، در کشورهای بادرآمد بالا و متوسط(مانند ایران) توصیه نمی شود.
علائم سرطان دهانه رحم چیست؟ خونریزی بین قاعدگی، خونریزی بعد از فعالیت جنسی، خونریزی در زنان یائسه، ناراحتی در زمان انجام مقاربت، ترشح بدبو از واژن، ترشح از واژن همراه با خون و درد لگنی، پا درد، خستگی مداوم، ناراحتی در دفع ادرار، از دست دادن کنترل ادرار
آیا اگر با مشاهده علائم زودتر به پزشکان مراجعه کنیم، می تواند در پیشگیری از بیماری موثر باشد؟ تشخیص به موقع و سرعت عمل در تشخیص و درمان بیماری در مراحل اولیه، موجب جلوگیری از مرگ و میر می شود بنابراین آشنایی مردم با علائم این سرطان بسیار کمک کننده است.
آیا سرطان دهانه رحم قابل درمان است؟ سرطان دهانه رحم قابل درمان است البته هر چه زودتر در مراحل اولیه تر تشخیص داده شود، میزان عوارض آن هم کمتر خواهد بود.

نتیجه‌ای پیدا نشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

دوازده + 15 =