مسعود نطنزی
بیماران و خانواده هایشان خیلی وقتها با مشاورههایی روبرو میشوند که از همه چیز نا امید میشوند، در این گردنههای سخت، آنها به مددکاران تکیه میکنند و سختیها را پشتسر میگذارند.
مددکاری انستیتو کانسر بهصورت فعال از سال ۱۳۴۲ کار خود را با آموزش به بیماران درخصوص پذیرش و کنار آمدن با بیماری، پیگیری و نحوه مواجهشدن با مشکلات درخصوص بیماری شروع کرد و با حمایتهای بیشتر مالی و معنوی به کار خود ادامه داده و در حال حاضر با برگزاری جلسه مشاوره حضوری، مصاحبه ارتباط با خیرین و استفاده از امکانات مراکز دولتی و خصوصی به بررسی و حمایت هرچه بیشتر از بیماران فعالیت دارد. برای آشنایی با خدمات این واحد، با الهام نوری نژاد کارشناس مددکاری انستیتو کانسر به گفتگو نشستهایم.
از عملکرد مددکاری در انستیتو کانسر ایران بگویید.
انستیتو کانسر بهعنوان قطب علمی کشور انتخاب شده و در ماه بهطور میانگین ۳هزار نفر در این مرکز شیمیدرمانی میشوند که بزرگترین مجموعه شیمیدرمانی ایران است.
نحوه برخورد مددکار بستگی بسیار زیادی به شرایط جامعه دارد. اگر یک مثلث را در نظر بگیریم، بیمار در رأس قرار دارد و مددکار و پزشک اضلاع دیگر این مثلث هستند.
متأسفانه در جامعه ما به علت: ۱- کم بودن تعداد مددکاران بیمارستانی(طبق استاندارد جهانی هر بخش درمان باید یک مددکار حضور فعال داشته باشد و در بخش مستقر باشد که درواقع در بیمارستانهای ما چنین نیست). ۲- فقر شدید اقتصادی بیماران، بیشتر کمک مددکار اجتماعی صرف تهیه دارو میشود درصورتیکه بیمار مراجعهکننده فقط فقر اقتصادی ندارد بلکه نیازهای دیگری هم وجود دارد. در این خصوص هم باید کار لازم انجام بشود که نیازمند نیرو و وقت زیادی است. درنهایت اینکه ما تمام تلاش خود را میکنیم باوجوداینکه دو نفر نیروی فعال در انستیتو کانسر هستیم، علیرغم حجم بالای اربابرجوع و مشکلات موجود، باید برخورد حرفهای داشته باشیم اما لازم است ضمن حفظ حرمت بیماران، امکانات کافی در اختیار مددکاری برای انجام رسالتش فراهم شود.
بیمارانی که در این بخش به شما مراجعه میکنند معمولاً از چه گروههایی هستند و با چه مشکلاتی دست به گریباناند؟
بیماران ما اکثر از شهرستانها خصوصاً شهرستانهای دور که امکانات تخصصی و لازم را ندارند مراجعه میکنند و از مناطق محروم و اطراف تهران هم مراجعه بسیار زیاد است.
متأسفانه مراجعهکنندگان ما فقط فقر اقتصادی ندارند. علاوه بر مشکل تهیه دارو درواقع خیلی از بیماران مراجعهکننده اصلاً نمیدانند سرطان چیست یعنی باحال خراب مراجعه میکنند و فقط در پی پول تهیه دارو هستند تا زنده بمانند درصورتیکه یک بیمار مبتلابه سرطان نیازمند مراقبت اجتماعی است.
لطفا درباره این خدمات و مراقبتها بیشتر توضیح بدهید.
– مشاوره اولیه و دادن روحیه به بیمار.
– تعریف سرطان و اینکه سرطان پایان زندگی نیست.
– دادن مشاوره تغذیهای لازم به بیمار با توجه به نوع سرطان.
– دادن مشاوره به بیمار مبتلابه سرطان درخصوص مسائل زناشویی.
– دادن مشاوره به بیمار مبتلابه سرطان درخصوص ارتباط با فرزند و خانواده جهت درک شرایط بیمار در طول درمان.
– معرفی کلاسهای آموزشی جهت حفظ آرامش و سرگرمی بیماران
نحوه آشنایی مراجعهکنندگان با مددکاری چگونه است و علتهای اصلی مراجعه آنان چیست؟
نحوه آشنایی با مددکاری سرطان با سایر بخشهای بیمارستانی تفاوت اساسی دارد، چون بیمار مبتلابه سرطان از بدو ورود به انستیتو کانسر و شروع درمان چندین سال و بعضاً تا آخر عمر مراجعه خواهد داشت و در این مدت به دلیل خاص بودن بیماری سرطان و مشکلات موجود، به جرأت میتوان گفت هر بیمار در طول درمان حداقل یکبار را به واحد مددکاری مراجعه خواهد داشت بعضی از بیماران هم با نامه از پزشک برای تأمین دارو مراجعه میکنند.
کمکهای خیریه شمس به بیماران مبتلا به سرطان چگونه است و آیا جوابگوی نیازهای مراجعهکنندگان هست؟
خیریه شمس در این چند سال کمکهای خوبی داشته، نحوه کمک و تهیه برگهها بسیار منطقی و درست تعبیهشده همچنین ارائه خدمات مادی مانند سبد کالا و معنوی و آموزشی نیز برای بیماران و خانوادههای آنان و عموم مردم جهت پیشگیری از سرطان و تهیه لوازم درمانی برای بیماران و تجهیزات بیمارستانی نیز انجام میگیرد.
در ادامه فرزانه رجبی دیگر کارشناس مددکاری بیمارستان انستیتو کانسر که شغل مددکاری در حوزه درمان را بهطور حرفهای از سال ۸۹ در مددکاری انستیتو کانسر شروع کرده است، به پرسشهای ما پاسخ میدهد.
مهمترین مسأله در ارائه خدمات مددکاری اجتماعی چیست؟
متأسفانه کمبود منابع، مهمترین مشکل ارائه خدمت است و همیشه گیرندگان خدمت از منابع موجود در واحد مددکاری بیشتر بوده و در سالهای اخیر خصوصاً دو سال اخیر (به دلیل: ۱- افزایش هزینه داروهای سرطانی ۲- افزایش تعداد بیماران مبتلابه سرطان مراجعهکننده) که این امر باعث میشود ما گاهی نه به اراده بلکه بهاجبار تعدادی از بیماران را رد کنیم یا کمتر پاسخگوی نیاز آنها باشیم تا کمک به بیمارانی که توان مالی کمتر و داروهای گرانقیمتی نیاز دارند، در اولویت قرار گیرند.
به نظر شما بخش غیردولتی حوزه مددکاری اجتماعی چقدر توانسته موفق عمل کند و راهکارها و پیشنهادها شما در جهت تقویت و توسعه مددکاری اجتماعی از طریق بخشهای خصوصی و غیردولتی چیست؟
بخشهای غیردولتی بهویژه در خصوص تأمین داروهای گرانقیمت کمک زیادی به واحد مددکاری دارند. خوشبختانه با خیریهها ارتباط بسیار نزدیکی داریم و در این چند سال راهکارها و پیشنهادهای لازم ارائهشده فرضاً بدون نامه مددکاری و معرفینامه از مددکار اجتماعی پذیرش نداشته باشند؛ چون در نامه مبلغ کمک مؤسسات خیریه ذکر میشود و وقتی بیمار از مؤسسات به مددکاری مراجعه دارد، ما در جریان کمکهای انجامشده هستیم و این نظم خوبی به کار ما میدهد.
ظاهراً مهمترین مشکل کنونی مراجعهکنندگان، تأمین دارو است. چگونه این مشکل ایجادشده و راهکار شما چیست؟
مشکل دارو متأسفانه طی سال اخیر با توجه به شرایط جامعه بیشتر شده و درخصوص برخی داروها ما با افزایش ۱۰۰درصدی قیمت دارو روبرو بودهایم. متأسفانه بیمهها تعهدات دارو را کم کردهاند و همین موضوع به افزایش هزینه داروها دامن زده است.