پژوهشنامه
دکتر الهام محبی
گزارشگران علمی در بخش پژوهشنامه، از بین تحقیقات معتبر و اصیل داخلی و خارجی که ترجیحا در مجلات معتبر بین المللی به چاپ رسیده باشند، مقالاتی را انتخاب می‌کنند و بخش‌هایی از آن‌ها را به زبان ساده در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.
آلودگی هوا احتمال مرگ را در چهار نوع سرطان افزایش میدهد
مجله وزین سلامت محیط‌زیست (Environmental Health Perspectives) در سال 2017، به ارائه نتایج آلودگی هوا در مطالعه بزرگ پیشگیری از سرطان در ایالات‌متحده آمریکا (Cancer prevention Study-CPS) که شروع آن به سال 1959 برمیگردد پرداخته است. آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان آلودگی هوا را به‌عنوان عامل سرطان‌زا برای سرطان ریه معرفی کرده است درحالی‌که برای سایر سرطان‌ها شواهد لازم بسیار محدود است به همین دلیل مطالعه مذکور به بررسی ارتباط آلودگی هوا و مرگ به علت سرطان‌هایی به‌غیراز سرطان ریه پرداخته است. در این تحقیق 623 هزار نفر داوطلب به مدت 22 سال پیگیری شدند و اثرات آلودگی هوا با اندازهگیری غلظت ذرات کمتر از 2.5 میلیمتر (PM2.5)، دی‌اکسید نیتروژن و اُزون در منطقه تحت مطالعه انجام شد. با در نظر گرفتن نوع ذره و همچنین حذف سایر عوامل ایجادکننده سرطان (مخدوش گرها) نتایج آنالیز این مطالعه نشان داده که آلودگی هوا 14درصد خطر مرگ به علت سرطان کلیه و 13درصد خطر مرگ به علت سرطان مثانه را افزایش میدهد (به ازای هر 4.4 میکروگرم بر مترمکعب PM2.5). اُزون نیز خطر مرگ به علت سرطان روده بزرگ را 6درصد(به ازای هر ppb6.5 اُزون) افزایش میدهد. در مورد مرگ به علت سایر سرطان‌ها به‌غیر از سرطان ریه ارتباطی دیده نشد و محققان این مطالعه پیشنهاد دادند که در آینده مطالعاتی در زمینه خطر ابتلا به سرطان و آلودگی هوا با تمرکز بر سرطانهای کلیه، مثانه و روده بزرگ طراحی و اجرا شود.
منبع:
Turner MC, Krewski D, Diver WR, Pope III CA, Burnett RT, Jerrett M, Marshall JD, Gapstur SM. Ambient air pollution and cancer mortality in the Cancer Prevention Study II. Environmental health perspectives. 2017;125(8).
مصرف غذاهای ارگانیک خطر ابتلا به سرطان را کاهش میدهد
مواد خوراکی ارگانیک نسبت به سایر مواد خوراکی که به‌صورت سنتی و صنعتی تهیه میشوند دارای سموم و آفتکشهای بسیار کمی هستند. تاکنون مطالعات کمی در زمینه خطر ابتلا به سرطان و مواد خوراکی ارگانیک انجام‌شده است. مجله جاما طب داخلی (JAMA Internal Medicine) در شماره اخیر (اکتبر 2018) به این سؤال که آیا مواد خوراکی ارگانیک، خطر ابتلا به سرطان را کاهش میدهد؟ پرداخته شدهاست. در پروژه تحقیقاتی بزرگ در فرانسه (مطالعه هم‌گروهی) 69 هزار نفر فرد بالغ فرانسوی به مدت هفت سال (طی سالهای 1388 تا 1395) مطالعه شدند و رژیم غذایی آن‌ها تحلیل شد. محققان این مطالعه اذعان کردند که مصرف مواد خوراکی اُرگانیک خطر ابتلا به سرطان را کاهش میدهد. گرچه محققان این مطالعه به انجام مطالعات بیشتر با پرسشنامه‌های معتبرتر تأکید کردهاند. همچنین نتایج این مطالعه با در نظر گرفتن الگوی غذایی و بازار دردسترس مردم فرانسه طراحی شده است و لزوماً نتایج آن قابل تعمیم به سایر کشورها نبوده و لزوم انجام مطالعات کشوری و منطقهای را ایجاب میکند.
منبع:
Baudry J, Assmann KE, Touvier M, Allès B, Seconda L, Latino-Martel P, Ezzedine K, Galan P, Hercberg S, Lairon D. Association of frequency of organic food consumption with cancer risk: findings from the NutriNet-Santé prospective cohort study. JAMA Internal Medicine.
جهش ژنی BRCA2 و سرطان پروستات
دکتر محمدرضا اکبری از محققان معتبر بین‌المللی در حوزه سرطان است که با تمرکز بر ژنتیک سرطان مقالات بسیاری را در مجلات معتبر بین‌المللی به چاپ رسانده و تحقیقات او در هموار کردن پیشگیری از سرطان نقش بسزایی داشته است. یکی از مقالات وی که در سطح بین‌المللی مورد توجه قرارگرفته، «پیش‌بینی وضعیت زنده ماندن مبتلایان به سرطان پروستات با استفاده از جهش ژنی BRCA2» است. در این مطالعه 4هزار و 178 مرد دارای سرطان پروستات از نظر جهش ژنی و میزان زنده ماندن آن‌ها پس از تشخیص بررسی شده‌اند. نتایج این مطالعه نشان داد که احتمال زنده ماندن افراد دارای این جهش ژنی بعد از 12 سال از تشخیص سرطان پروستات 61.8 درصد است درحالی‌که در افرادی که جهش ژنی BRCA2 نداشتند این رقم به 94.3 درصد می‌رسید. لذا، افراد دارای این جهش ژنی کمتر از افراد دیگر بعد از تشخیص سرطان پروستات زنده می‌ماندند همچنین افراد دارای این جهش ژنی با سرطان مهاجم‌تر و بعضاً با متاستاز تشخیص داده‌شده بودند. آگاهی از وجود این جهش ژنی در افراد می‌تواند نظر پزشکان را به کم کردن فواصل غربالگری و توجه بیشتر به این افراد از نظر استعداد به سرطانهای مهاجم جلب کند.
منبع:
Akbari M, Wallis C, Toi A, Trachtenberg J, Sun P, Narod S, Nam R. The impact of a BRCA2 mutation on mortality from screen-detected prostate cancer. British journal of cancer. 2014;111(6):1238.
دکتر محمدرضا اکبری فارغ‌التحصیل پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و دارای دکترای ژنتیک مولکولی انسانی از دانشگاه تورنتو کانادا و پسادکترای ژنتیک اپیدمیولوژی از انستیتو تحقیقات زنان تورنتو است. وی هم‌اکنون به‌عنوان هیئت‌علمی در دانشگاه تورنتو در دپارتمان علوم پزشکی و دپارتمان ژنتیک اپیدمیولوژی و محقق در انستیتو تحقیقات زنان مشغول تحقیقات بر روی ژنتیک سرطان به‌ویژه سرطانهای مرتبط با هورمون مانند سرطانهای پستان و پروستات است.
آیا دریافت مکمل ویتامین D خطر ابتلا به سرطان را کاهش میدهد؟
دانشمندان نیوزلندی با مطالعه تقریباً 438 نفر فرد بالغ 50 تا 84 سال، طی سالهای 1390 تا 1394 و مقایسه آن‌ها با افرادی که قرص تلقینی بیاثر (پلاسبو) دریافت می‌کردند، به بررسی اثرات مصرف ماهیانه مکمل ویتامین D و میزان ابتلا به سرطان پرداختند. نتایج این مطالعه در مجله معتبر جاما اُنکولوژی (JAMA Oncology) در ماه اخیر به چاپ رسیده است. محققان این مطالعه با تجویز ویتامین D3 خوراکی صد هزار واحدی در ماه و پیگیری آن‌ها به مدت چهار سال نشان دادند که مصرف مکمل ویتامین D–بدون کلسیم- از سرطان پیشگیری نمیکند، گرچه آن‌ها پیشنهاد دادهاند که مطالعات آینده با پیگیری طولانیتر و همچنین تجویزهای روزانه و هفتگی نیز باید بررسی شود تا عدم وجود ارتباط مصرف این مکمل‌ها و خطر ابتلا به سرطان با دقت و جزییات بیشتری تائید شود. در حال حاضر با در نظر گرفتن نتایج این مطالعه می‌توان گفت مصرف ویتامین D یک‌بار در ماه (صدهزار واحدی) تأثیری در پیشگیری از سرطان ندارد.
منبع:
Scragg R, Khaw K-T, Toop L, Sluyter J, Lawes CM, Waayer D, Giovannucci E, Camargo CA. Monthly High-Dose Vitamin D Supplementation and Cancer Risk: A Post Hoc Analysis of the Vitamin D Assessment Randomized Clinical Trial. JAMA oncology. 2018:e182178-e.