دکتر الهام محبی
نشانگرهای زیستی (بیومارکرها) مولکولهایی هستند که میتوانند نشانههایی از وجود بیماری یا وضعیت غیرطبیعی را در بدن نشان دهند. این نشانگرهای زیستی میتوانند از بافت سرطانی یا عوامل خطری که فرد با آنها مواجه میشود در بدن تولید شوند و محققان را در پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان بیماری یاری کنند.
کوتینین یکی از متابولیتهای حاصل از نیکوتین در بدن است و نیکوتین در تنباکوی سیگار و قلیان وجود دارد. کوتینین را میتوان در سرم و ادرار افراد مصرفکننده تنباکو یافت. اما محققان این فرضیه را مطرح کردند که آیا میزان کوتینین در بدن میتواند پیشبینی کننده بروز سرطان ریه باشد یا خیر. در مقالهای که بهتازگی با مشارکت آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان انجام شده است، 452 بیمار مبتلا به سرطان ریه و همین تعداد افراد سالم سیگاری از کشور چین تحت مطالعه قرار گرفتند. این افراد به مدت 10 سال پیگیری شدند و میزان کوتینین سرم و ادرار این افراد قبل و بعد از ابتلا به سرطان اندازهگیری و مورد مقایسه با افراد سالم قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد وجود بیش از 1.39 نانومول در میلیلیتر خون (سرم خون) خطر ابتلا به سرطان ریه را تا 5.5 برابر و بیش از 16.38 نانومول نیز به همین میزان خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش میدهد.
محققان این مطالعه اعلام کردند: اندازهگیری کوتینین خون و ادرار در افراد سیگاری میتواند بهعنوان یک ابزار برای پیشبینی خطر ابتلا و انجام غربالگریهای زودهنگام به کار آید.
منبع:
Thomas CE, Wang R, Adams-Haduch J, Murphy SE, Ueland PM, Midttun Ø, et al. Urinary cotinine is as good a biomarker as serum cotinine for cigarette smoking exposure and lung cancer risk prediction. Cancer Epidemiology and Prevention Biomarkers. 2020;29(1):127-32.